Bohaterowi pamięć. W Łodzi stanie pomnik generała Stanisława Sojczyńskiego "Warszyca"

Podczas środowej sesji Rady Miejskiej w Łodzi łódzcy radni jednogłośnie wyrazili zgodę na budowę pomnika generała Stanisława Sojczyńskiego "Warszyca", w czasie II wojny światowej żołnierza Wojska Polskiego, Służby Zwycięstwu Polsce i Armii Krajowej, a po zakończeniu działań wojennych twórcy i dowódcy Konspiracyjnego Wojska Polskiego.

Fot. IPN Łódź
5 zdjęć
ZOBACZ
ZDJĘCIA (5)

Monument stanie przy ulicy Źródłowej, przed siedzibą 9. Łódzkiej Brygady Obrony Terytorialnej, której patronem jest właśnie generał Stanisław Sojczyński "Warszyc". To żołnierze łódzkiej jednostki byli pomysłodawcami budowy pomnika. Budowa pomnika ma zostać sfinansowana ze środków pozyskanych przez Fundację Non Notus, która zajmuje się upamiętnianiem ważnych dla Polski postaci.

Stanisław Sojczyński urodził się w 1910 roku w Rzejowicach w powiecie radomszczańskim. Ukończył Państwowe Seminarium Nauczycielskie w Częstochowie. Służbę wojskową rozpoczął w 1932 roku w 27 pp w Częstochowie. Od 1936 roku był podporucznikiem rezerwy, a od 1934 roku pracował jako nauczyciel języka polskiego w szkole powszechnej w Borze Zajacińskim koło Częstochowy. Działał w Związku Nauczycielstwa Polskiego i Związku Strzeleckim.

Po wybuchu II wojny światowej, jako podporucznik Wojska Polskiego walczył w Kampanii Wrześniowej. Rozbrojony przez żołnierzy sowieckich, uniknął niewoli, a po nieudanej próbie przedarcia się do Warszawy wrócił do Rzejowic, gdzie włączył się do pracy konspiracyjnej. Jesienią 1939 roku został zaprzysiężony na żołnierza Służby Zwycięstwu Polski pod pseudonimem „Wojnar” (później używał pseudonimów „Zbigniew” i „Warszyc”). Zorganizował Podobwód Rzejowice SZP/ZW, zostając jego komendantem, a od października 1942 roku pełnił funkcję zastępcy komendanta i szefa Kedywu Obwodu Radomsko AK.

W sierpniu 1943 roku po niemieckiej pacyfikacji Rzejowic, aresztowano i wywieziono do Radomska wielu członków podziemia. Stanisław Sojczyński przeprowadził brawurową akcję uwolnienia więźniów (40 Polaków, 11 Żydów), po której utworzył pierwszy w Obwodzie Radomsko AK oddział partyzancki. W ramach planu mobilizacyjnego opracowanego przez Komendę Główną AK w lipcu 1944 roku został dowódcą I batalionu 27 pp o kryptonimie „Ryś”.

Po rozwiązaniu Armii Krajowej w styczniu 1945 roku, Stanisław Sojczyński pozostał w konspiracji, stawiającymi opór komunistom. Wiosną tego roku zaczął utworzył organizację, która początkowo nosiła kryptonim „Manewr”, następnie „Walka z Bezprawiem”, a od początku 1946 roku przyjęła nazwę „Samodzielna Grupa Konspiracyjnego Wojska Polskiego” o kryptonimie „Lasy”. Najgłośniejszą akcją zbrojną przeprowadzoną przez żołnierzy KWP było zajęcie na kilka godzin Radomska, w nocy z 19 na 20 kwietnia 1946 roku. Dzięki temu uwolniono żołnierzy AK przetrzymywanych przez tamtejszy Urząd Bezpieczeństwa.

Stanisław Sojczyński został aresztowany przez UB w Częstochowie w czerwcu 1946 roku. Proces „Warszyca” i jego podkomendnych odbył się przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Łodzi w grudniu 1946 roku. Stanisław Sojczyński wziął odpowiedzialność za wszystkie działania KWP, które znalazły odzwierciedlenie w rozkazach i meldunkach organizacji. Wyrok śmierci został wydany 17 grudnia 1946 roku i wykonany 19 lutego 1947 roku, na trzy dni przed uchwaleniem amnestii. Do dziś nie udało się ustalić miejsca pochowania Stanisława Sojczyńskiego. Istnieje hipoteza, że jego szczątki znajdują się na terenie dawnego poligonu na Brusie. Od kilkunastu lat prowadzone są tam archeologiczne prace badawczo-poszukiwawcze.

Projekt uchwały ws. wyrażenia zgody na wzniesienie pomnika generała Stanisława Sojczyńskiego "Warszyca":

https://bip.uml.lodz.pl/uploads/tx_edgeregisters/585163/15264/BRM_p25_149_20251015.pdf

Polecane aktualności

XVIII GALA WOLONTARIATU – ŚWIĘTO LUDZI Z PASJĄ!

Radosław Warda / BAM

Już po raz osiemnasty Regionalne Centrum Wolontariatu „Centerko” zaprasza na wyjątkową Galę… więcej

Pożegnanie Walerego Kosyla, legendarnego bramkarza ŁKS i reprezentacji Polski

Marcin Durasik / Wydział Sportu

W czwartek 20 listopada 2025 na Cmentarzu Komunalnym Doły w Łodzi odbędzie się pogrzeb Walerego… więcej

Nie daj się okraść przez telefon i internet

Miejski Rzecznik Konsumentów w Łodzi i Urząd Komunikacji Elektronicznej zaprasza 28 listopada na… więcej

Bezpłatna mammografia w mammobusie - łódzki NFZ zaprasza

Katarzyna Wąsik / Wydział Zdrowia i Spraw Społecznych

To tylko kilka minut, które mogą uratować Twoje życie. więcej