Mapa Rembielińskiego – Symboliczna rocznica założenia Nowego Miasta

Lata 20. XIX wieku przyniosły Łodzi rozwój na niespotykaną skalę. To wtedy zaczęła się historia wielkiej Łodzi przemysłowej. Inicjatorem całego zamieszania był Rajmund Rembieliński, prezes Komisji Województwa Mazowieckiego. Pierwszym etapem przestrzennego rozwoju Łodzi poza pierwotną lokacją, było utworzenie nowych terenów dla rozwoju przemysłu na południe od Starego Miasta. Dzień 12 czerwca 1823 roku uważa się za symboliczny moment wytyczenia Nowego Miasta w Łodzi.

Mapa wykonana przez Filipa de Viebiga na zlecenie Rajmunda Rembielińskiego (materiały UMŁ).
2 zdjęcia
ZOBACZ
ZDJĘCIA (2)

Po podpisaniu Umowy Zgierskiej, dokumentu wskazującego normy rozwoju osad przemysłowych i przywileje przyszłych łódzkich osadników, Rajmund Rembieliński zlecił wytyczenie w latach 1821-1823, w osi ul. Piotrkowskiej, Nowego Miasta wraz z uregulowaniem ogrodów sukienniczych. Ta nowa część Łodzi planowana była jako osada przeznaczona dla sukienników. Zadania zleconego przez Rembielińskiego podjął się geometra Filip de Viebig. 12 czerwca 1823 roku rozpoczął prace nad opracowaniem mapy, która obecnie jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych obrazów przemysłowej Łodzi z początków jej istnienia.

Mapa uznawana jest za osiągnięcie wybitne. Nowe Miasto zyskało zgeometryzowany układ, który zdecydowanie odróżniał się od Starego Miasta. Centrum nowej dzielnicy stał się unikatowy ośmioboczny Nowy Rynek w osi ul. Piotrkowskiej (obecnie pl. Wolności), a podstawowy układ działek zamykał się w czworoboku ograniczonym ulicami: Wschodnią, Zachodnią, Północną i Południową. Wytyczono tu 204 parcele budowlane. Na wschodzie znajdowały się ogrody, a także uruchomiona została cegielnia rządowa przy ul. Cegielnianej (obecnie ul. Jaracza).

Działki budowlane wytyczono już prawdopodobnie w 1821 roku, a znana nam mapa powstała przy okazji dalszych etapów regulacji obejmujących ogrody sukiennicze. Zajmując tereny pod Nowe Miasto, starano się nie naruszać istniejącej wówczas struktury pól i lasów należących do miasta. Wykorzystano głównie grunty rządowe na terenach folwarku Stara Wieś i Wójtostwa Łódzkiego. Na nową osadę zajęto łącznie ponad 256 ha gruntów. Większość z 204 działek miała szerokość 5 prętów (21,6 m). Dla osiedlających się na działkach budowlanych sukienników przeznaczano ogrody we wschodniej i południowo-wschodniej części osady.

Obecnie trwa remont pl. Wolności stanowiącego centralny punkt Nowego Miasta. Podczas zbliżającej się rocznicy 600-lecia Łodzi i 200-lecia Nowego Miasta, będziecie mieli okazję podziwiać ten najważniejszy w historii Łodzi przemysłowej plac w nowym wydaniu.

W tym miejscu możecie poczytać więcej o Łodzi Rajmunda Rembielińskiego, Łodzi przemysłowej lat 20. XIX wieku.

Polecane aktualności

Miko Marczyk oraz Szymon Gospodarczyk z trofeami na ściance zdjęciowej

Łodzianin trzeci w Rally di Roma Capitale, Miko Marczyk znów na podium

Michał Grzanka/Wydział Sportu

Mikołaj Marczyk, reprezentujący Łódź i barwy ORLEN Team, zajął trzecie miejsce w Rajdzie Rzymu –… więcej

sztafeta 4x400 m ze złotymi medalami

Łódzcy sprinterzy błyszczą: MP U23 potwierdzeniem ich formy przed Bergen

Michał Grzanka/Wydział Sportu

W dniach 4–5 lipca 2025 w Krakowie odbyły się 42. PZLA Mistrzostwa Polski U23, podczas których… więcej

Rodzinne spotkania w Botaniku - „gdzie woda tam życie”

Mateusz Raczyński

Serdecznie zapraszamy rodziny z dziećmi w dniu 12 lipca 2025 r. (sobota) o godzinie 11.00 na kolejne… więcej

Miejskie Mikrogranty 2025 w Łodzi: Lokalna energia w działaniu!

Radosław Warda / BAM

Łódź po raz kolejny udowadnia, że lokalne inicjatywy mają wielką moc – właśnie ogłoszono wyniki… więcej

Nowa lodówka do dzielenia się jedzeniem na Dąbrowie

Iwona Jędrzejczyk-Kaźmierczak | Rzecznik prasowy MOPS w Łodzi

Tuż przy prowadzonym na zlecenie Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Łodzi Hostelu Osłonowym… więcej