Pamięć o patriotach

Powstanie styczniowe, skierowane przeciwko rosyjskiemu zaborcy wybuchło w niesprzyjających nam warunkach politycznych i militarnych Mimo to tysiące młodych ludzi wzięło w nim udział demonstrując swoje przywiązanie do idei niepodległości Polski.

7 zdjęć
ZOBACZ
ZDJĘCIA (7)

Wśród nich znalazła się Maria Piotrowiczowa, szlachcianka, bohaterska kosynierka poległa w bitwie pod Dobrą.

W rocznicę jej śmierci wiceprezydent Joanna Skrzydlewska i przewodniczący rady miejskiej Marcin Gołaszewski oraz przedstawiciel Towarzystwa "Strzelec" Aleksander Olejniczak złożyli kwiaty i zapalili znicze na grobie Marii Piotrowiczowej i poległych powstańców na Starym Cmentarzu.

Maria Piotrowiczowa urodziła się w 1839 r. w rodzinie ziemiańskiej posiadającej rozległe dobra także w okolicach obecnego Radogoszcza. Jej ojcem był Zygmunt Rogoliński, powstaniec listopadowy.  

Wuj Marii – Józef Badeński należał do spisku w 1830 r. inicjującego powstanie listopadowe. Wychowana była w kulcie powstańczym, a wuj szkolił ją w zakresie użycia broni białej i palnej.  W wieku 17 lat Maria została żoną Konstantego Piotrowicza, nauczyciela z Chocianowic. Wraz z mężem działała w polskiej organizacji narodowej na terenie Łodzi i wraz z nim przystąpiła do operującego w tym rejonie Łodzi oddziału powstańczego, dowodzonego przez lekarza z Łęczycy dr Józefa Dworzaczka. Maria początkowo pełniła służbę pomocniczą, zbierała pieniądze dla oddziału, zajmowała się zakupem broni, żywności i mundurów, być może również transportem zaopatrzenia. Gdy sytuacja militarna pogorszyła się, zgłosiła akces do służby liniowej i chciała walczyć zbrojnie.

Oddział doktora Dworzaczka demonstracyjnie przemaszerował przez Łódź i Zgierz, starając się pozyskać przychylność miejscowej ludności oraz zwiększyć swoją liczebność. Nie uszło to uwadze Rosjan, którzy przeciwko Dworzaczkowi skierowali dwie kompanie piechoty i oddział jazdy. Element zaskoczenia tym razem był po stronie przeciwników powstańców.

Bitwia pod Dobrą

O bitwie pod Dobrą w swojej analizie militarnej powstania styczniowego wspominał Józef Piłsudski. Uważał, że mimo ryzyka dekonspiracji dobrym działaniem Dworzaczka była demonstracja ducha powstańczego  widoczna podczas przemarszu przez miasta i wsie regionu.  Tworzyła ona atmosferę walki z zaborcą i integrowała środowiska patriotyczne. Dawało to nadzieje na przyszłość ruchu narodowo-wyzwoleńczego.

Inaczej wyglądała już sama bitwa stoczona 24 lutego 1863 roku na polach pod wsią Dobra koło Strykowa. Oddział powstańczy, liczący ok. 300 osób starł się z wojskiem rosyjskim.  Bitwa mimo dwóch bohaterskich kontrataków kosynierów zakończyło się ona klęską powstańców. Od ognia rot rosyjskich zginęło 63 powstańców, a około 100 dostało się do niewoli. Wśród poległych można zidentyfikować 20 łodzian zarówno katolików, protestantów jak i starozakonnych.

Wśród poległych była Maria Piotrowiczowa i jeszcze trzy inne kobiety, walczące w oddziale powstańczym Dworzaczka. Maria Piotrowiczowa, według świadectw, broniła sztandaru podarowanego powstańcom przez łódzkie kobiety. Walczyła kosą i przy pomocy rewolweru. W bitwie został ciężko ranny, a następnie zmarł z ran mąż Marii – Konstanty Piotrowicz. Maria została pochowana wraz z mężem na Starym Cmentarzu w Łodzi. Znajduje się tam również mogiła zbiorowa innych powstańców poległych w tej bitwie.

Większość poległych powstańców została pochowana na cmentarzu w Dobrej.

W przypadającą również dzisiaj rocznicę śmierci gen. Augusta Fieldorfa „Nila” w więzieniu mokotowskim złożono kwiaty przed upamiętniającą go tablica na ul. Próchnika.

Gen. „Nil” bohater Armii Krajowej został skazany na śmierć w sfingowanym przez komunistów procesie w 1952 roku. Przed jego tablica mu poświęconą przy ul. Próchnika 39 spoczęły kwiaty od władz miejskich.

Polecane aktualności

Jedynym ich nagrobkiem jest nasza pamięć. W hołdzie pomordowanym na Brusie

Tomasz Walczak / BRP

Przed obeliskiem upamiętniającym Polaków pomordowanych na terenie dawnego poligonu złożono kwiaty i… więcej

Dla pokoju i praw człowieka! "Błękitny marsz" z okazji Międzynarodowego Dnia Pokoju

Katarzyna Zielińska / Oddział Dziedzictwa Łodzi

Błękitno-biały marsz pochód przeszedł ulicą Piotrkowską, wznosząc apele o dialog i przyjaźń między… więcej

Młodzież Obywatelska – projekt na rzecz aktywizacji młodych mieszkańców Łodzi

Olha Skvyrska

Instytut Nowych Technologii realizuje od lat projekty, które mają na celu promowanie innowacji w… więcej

Międzynarodowy Dzień Pamięci o Zagładzie Romów i Sinti. Pamiętamy o tragicznym losie tych narodów w okresie II wojny światowej

Tomasz Walczak / BRP

2 sierpnia to wyjątkowa i tragiczna data dla Romów i Sinti. Właśnie tego dnia, dokładnie 80 lat… więcej

W rocznicę Marszu Głodowego Kobiet - największego protestu w Polsce po Sierpniu 1980 roku

Tomasz Walczak / BRP

W 43. rocznicę Marszu Głodowego, który odbył się 30 lipca 1981 roku wiceprezydent Łodzi Adam… więcej