Powstanie styczniowe. Mit, który przyczynił się do odzyskania niepodległości

W 162. rocznicę wybuchu powstania styczniowego uczczono w Łodzi pamięć o jego uczestnikach z naszego miasta. Składając kwiaty i zapalając znicze w miejscach pamięci, poświęconych powstańcom, przypomniano, iż wydarzenia z lat 1863-1864 były jednymi z pierwszych narodowych wystąpień w naszym mieście.

10 zdjęć
ZOBACZ
ZDJĘCIA (10)

W Łodzi znajdują się dwa miejsca uświęcone krwią powstańców. Na Bałuckim Rynku wykonywano wyroki śmierci na cywilnych przywódcach powstania styczniowego. Zginął tutaj m.in. Leon Tuszyński, zastępca cywilnego naczelnika miasta Łodzi oraz członkowie żandarmerii narodowej. Świadczy o tym pamiątkowa tablica wisząca na kamienicy przy ul. Łagiewnickiej 27. Przed tablicą złożono wiązanki kwiatów i zapalono znicze.

- (…) Jak co roku, spotykamy się w miejscach poświęconych łódzkim powstańcom styczniowym. Pamiętamy o tych wszystkich rzemieślnikach, przedstawicielach inteligencji, robotnikach i księżach, którzy swoim zaangażowaniem w sprawę narodową, swoimi cierpieniami i ofiarą - na polu walki, a później na odległym syberyjskim zesłaniu – siali ziarno pod przyszłą niepodległą Polskę. Mit powstania styczniowego przyczynił się do podtrzymania tej tradycji. Stał się katalizatorem walki o odzyskanie niepodległości w 1918 roku oraz zwycięstwa w wojnie polsko-bolszewickiej. Jego echo odbijało się przez cały okres II Rzeczypospolitej, budując pokolenia, które o wolną ojczyznę walczyły w trakcie II wojny światowej oraz tuż po niej. Ta styczniowa pamięć wciąż tkwi w naszej narodowej tożsamości(…) – napisała w liście do uczestników uroczystości Prezydent Miasta Łodzi Hanna Zdanowska.

Natomiast już poza granicami ówczesnej Łodzi, w lesie Grabinka, rozstrzeliwano powstańców schwytanych z bronią w ręku. Dziś są to tereny znajdujące się nieopodal  ronda Powstańców Styczniowych 1863 Roku. Wśród rozstrzelanych byli także dezerterzy z armii rosyjskiej, którzy poparli polski ruch narodowy. Wydarzenia te upamiętnia Krzyż Powstańczy, znajdujący się u zbiegu ulic Łagiewnickiej i Inflanckiej. Pod krzyżem strzelcy zaciągnęli wartę honorowa, a uczniowie złożyli kwiaty i znicze.

W nocy z 30 na 31 stycznia 1863 roku w lesie radogoskim pod rosnącym do dzisiaj dębem „Kosynier”, zebrali się mieszkańcy Łodzi i okolic, by sformować oddział powstańczy. Na jego czele stanęli ks. Józef Czajkowski wikariusz z parafii Najświętszej Marii Panny i rzemieślnik Teodor Rybicki. Przysięgę wraz z nimi złożyło kilkuset młodych łodzian. Po zaopatrzeniu się w broń oraz żywność oddział ruszył do walki.

Dla Łodzi powstanie styczniowe oznaczało początek drogi do niepodległości. Miasto wielonarodowe miało już potencjał, by tworzyć konspirację i odpowiedzieć na wezwanie Rządu Narodowego do walki z zaborcą. Organizacja powstańcza w naszym mieście liczyła 800 osób. Także spośród jej członków rekrutowali się partyzanci z oddziału powstańczego, który stoczył krwawą bitwę pod Dobrą. 

Polecane aktualności

Miko Marczyk oraz Szymon Gospodarczyk z trofeami na ściance zdjęciowej

Łodzianin trzeci w Rally di Roma Capitale, Miko Marczyk znów na podium

Michał Grzanka/Wydział Sportu

Mikołaj Marczyk, reprezentujący Łódź i barwy ORLEN Team, zajął trzecie miejsce w Rajdzie Rzymu –… więcej

sztafeta 4x400 m ze złotymi medalami

Łódzcy sprinterzy błyszczą: MP U23 potwierdzeniem ich formy przed Bergen

Michał Grzanka/Wydział Sportu

W dniach 4–5 lipca 2025 w Krakowie odbyły się 42. PZLA Mistrzostwa Polski U23, podczas których… więcej

Rodzinne spotkania w Botaniku - „gdzie woda tam życie”

Mateusz Raczyński

Serdecznie zapraszamy rodziny z dziećmi w dniu 12 lipca 2025 r. (sobota) o godzinie 11.00 na kolejne… więcej

Miejskie Mikrogranty 2025 w Łodzi: Lokalna energia w działaniu!

Radosław Warda / BAM

Łódź po raz kolejny udowadnia, że lokalne inicjatywy mają wielką moc – właśnie ogłoszono wyniki… więcej

Nowa lodówka do dzielenia się jedzeniem na Dąbrowie

Iwona Jędrzejczyk-Kaźmierczak | Rzecznik prasowy MOPS w Łodzi

Tuż przy prowadzonym na zlecenie Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Łodzi Hostelu Osłonowym… więcej