Zgodnie z ustawą obowiązującą od 1 stycznia 2012 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej , od 2021 r. w domach dziecka przebywać będą wyłącznie dzieci powyżej 10. roku życia, a w jednej placówce może mieszkać ich nie więcej niż 14.
Z opieki instytucjonalnej mają korzystać tylko najstarsze dzieci, te, które nie zdecydują się na życie w rodzinach zastępczych. Pozostałe zamieszkają w rodzinnych domach dziecka i rodzinach zastępczych lub - jeśli ich sytuacja prawna zostanie wyjaśniona - będą miały szansę na adopcję.
Naszym celem jest również zwiększenie liczby powrotów dzieci do rodziców biologicznych. Oczywiście dopiero wtedy, gdy dzięki wsparciu ze strony pracowników Wydziału kryzys w ich rodzinach zostanie zażegnany.
Obecnie (dane z kwietnia 2018 r.) w Łodzi funkcjonuje aż 21 publicznych placówek opiekuńczo-wychowawczych oraz osiem niepublicznych, a mieszka w nich ponad 500 dzieci, w tym prawie połowa ma mniej niż 10 lat.
Łódź daleko w tyle
Wyniki ogólnopolskich badań dotyczących pieczy zastępczej pokazują, że dotychczas Łódź wypadała bardzo słabo. Dane pochodzą z badań realizowanych dla projektu „Stworzenie i wdrożenie narzędzia badawczego służącego weryfikacji procesu deinstytucjonalizacji pieczy zastępczej w powiatach”. Projekt realizowany jest przez WiseEuropa, Fundację Przyjaciółka i Koalicję na rzecz Rodzinnej Opieki Zastępczej. Ma on ułatwić wprowadzenie zmian w systemie pieczy zastępczej w Polsce do końca 2020 r.
Pod względem jakości pieczy zastępczej Łódź zajęła 332. miejsce na 380 powiatów, a jeśli chodzi o liczbę małych dzieci przebywających w pieczy instytucjonalnej - 313. miejsce. Nieco lepiej wypadło zastępowanie opieki instytucjonalnej formami opieki rodzinnej - Łódź na 286. miejscu.
Wyniki te wskazują, że w ciągu najbliższych niespełna trzech lat czeka nas mnóstwo pracy. Musimy przecież doprowadzić do tego, by spełnić wymogi ustawowe. Nie da się tego zrobić przy obecnej liczbie rodzin zastępczych i rodzinnych domów dziecka działających w naszym mieście.
Dlatego też warunkiem koniecznym, by reforma się powiodła, jest bardzo intensywna promocja rodzicielstwa zastępczego. To temat delikatny, a jednocześnie mało znany w Polsce. Z rozmów i doświadczeń istniejących już rodzin wynika, że wiele osób myli rodzicielstwo zastępcze z adopcją i że nie ma w społeczeństwie nawet podstawowej wiedzy, czym ono jest. A z tym wiążą się mity krążące wokół tego tematu.
Nowa struktura
Aby sprawnie zrealizować cele nałożone przez ustawę, konieczne było wprowadzenie zmian w strukturze Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej.
Dwa wcześniejsze Wydziały: Wydział Wspierania Rodzinnej Pieczy Zastępczej oraz Wydział Pomocy Rodzinie i Dziecku, zostały połączone jeden w Wydział Wspierania Pieczy Zastępczej.
Zmianie uległa również struktura powstałego Wydziału. Została ona podzielona tak, by wsparcie dla rodzin biologicznych i zastępczych przebiegało jeszcze sprawniej, bieżąca obsługa działała jeszcze lepiej, a potrzeby dzieci były zaspokajane jak najszybciej.
Szczegółowa struktura wydziału wygląda następująco:
- Dział Asystentury Rodziny
- Dział Świadczeń
- Zespół ds. Rodzinnej Pieczy Zastępczej
- Zespół Szkoleń i Kwalifikacji
- Zespół Umieszczeń i Kierowania
- Zespół Nadzoru
- Zespół Wsparcia Psychologicznego i Pedagogicznego
- Zespół Promocji
Oprócz Działów i Zespołów są również dwa samodzielne stanowiska: sekretarskie oraz do prac gospodarczych.
Zadania poszczególnych działów i zespołów - w załączniku poniżej.
Nowe warunki lokalowe
Mając na uwadze komfort pracy pracowników Wydziału Wspierania Pieczy Zastępczej, powiększyliśmy również przestrzeń biurową.
Główna siedziba Wydziału mieści się nadal przy ul. Piotrkowskiej 149, dodatkowe biuro utworzone zostało w drugiej lokalizacji - w budynku Domu Dziecka nr 5 przy ul. Małachowskiego 74.
Obecnie w nowej lokalizacji swoje miejsce pracy mają dwa zespoły:
- Zespół Szkoleń i Kwalifikacji
- Zespół Promocji.
W budynku został przygotowany także specjalny pokój do przyjmowania kandydatów na rodziny zastępcze. Jest on również wykorzystywany do spotkań dzieci z rodzin zastępczych z rodzicami biologicznymi, a będzie służyć także psychologom podczas sesji z dziećmi.
Obecnie trwa remont kolejnych pomieszczeń, m.in. z myślą o Dziale Asystentów Rodziny, do którego stopniowo będą przenoszeni asystenci pracujący dotychczas w Wydziałach Pracy Środowiskowej.
W budynku przy ul. Małachowskiego powstanie również sala konferencyjna, m.in. do prowadzenia szkoleń dla kandydatów na rodziny zastępcze.
W planach jest również malowanie ścian na parterze w siedzibie przy ul. Piotrkowskiej.
Nasze cele - 80 rodzin rocznie
Stawiamy sobie za cel znalezienie 80 nowych rodzin rocznie, czyli 240 do końca 2020 r.
Aby zrealizować ten cel, prowadzimy aktywne działania promocyjne. W połowie 2017 r. zaczęliśmy spotkania z przedstawicielami środowisk kościelnych, nie tylko katolickich, ale również innych wyznań. Jesteśmy z nich zadowoleni, bo przyniosły oczekiwany efekt, czyli spore zainteresowanie ideą rodzicielstwa zastępczego wśród osób z konkretnych parafii. Kilkadziesiąt z nich przeszło już wstępne kwalifikacje i przystąpiło do prowadzonego przez nas szkolenia.
Jesienią 2016 zabraliśmy się za realizację kolejnego pomysłu - rozpowszechnianie wiedzy o rodzinach zastępczych wśród nauczycieli z łódzkich szkół oraz rodziców posyłających do nich swoje dzieci.
Teraz przygotowujemy się do współpracy z uczelniami. Chcemy dotrzeć z naszą kampanią promocyjną do rodziców studentów, czyli osób, które potencjalnie mogą być dobrymi kandydatami. Mają już odchowane własne dzieci (część z nich być może już opuściła rodzinne gniazdo), a sami czują się jeszcze na tyle młodzi, by pomóc w wychowaniu kolejnych dzieci.
Mamy również świadomość, że wiele informacji rozchodzi się obecnie drogą internetową. Dlatego postanowiliśmy także aktywnie promować rodzicielstwo zastępcze w internecie. Zespół Promocji stworzył stronę www.rodzinajestdladzieci.pl promującą kampanię społeczną „Rodzina jest dla dzieci” oraz facebookowy profil www.facebook.com/RodzinaJestDlaDzieci/.
Nasze cele - większe wsparcie dla rodzin biologicznych
Chcemy położyć jeszcze większy nacisk na pracę z rodzinami biologicznymi, które znalazły się w sytuacji kryzysowej i z tego powodu grozi im odebranie dzieci lub już to nastąpiło.
Pomoc społeczna powinna gwarantować im wsparcie. Tak, by rodzina jak najszybciej mogła pokonać kryzys i ponownie zająć się swoimi dziećmi. Oczywiście nie zawsze rodzina biologiczna jest w stanie zapewnić właściwą opiekę. Wiemy jednak, że jest wiele osób, które kochają swoje dzieci i starają się dbać o spełnianie ich potrzeb, ale życiowy kryzys pozbawił je możliwości działania. Zdarza się przecież, że matka sama jest ofiarą przemocy ze strony partnera i chcąc uchronić dzieci, musi uciec z domu i w tej trudnej sytuacji decyduje się dobrowolnie oddać dzieci do domu dziecka.
Dlatego nasza rola nie może ograniczyć się do przejęcia dzieci. Powinniśmy przede wszystkim pomóc rodzinom biologicznym w wyeliminowaniu powodu, przez który nie może dać swym dzieciom domu.
Żeby zapewnić większe wsparcie dla powrotów dzieci do rodzin biologicznych, planujemy zatrudnić dodatkowych asystentów rodziny.
Jeśli nasze działania się powiodą, od 2021 r. 50% więcej dzieci niż dotychczas, będzie mogło pozostać w swoich rodzinach biologicznych lub do nich wrócić.
Bądźmy w kontakcie
Zarówno w intranecie, jak i w mailach będą rozsyłane informacje o kolejnych planach i projektach oraz relacje z tych już zrealizowanych.
Jeśli macie jakieś pomysły dotyczące kampanii społecznej "Rodzina jest dla dzieci", prosimy o przesyłanie informacji do zespołu promocji:
Agnieszka Nowicka: a.nowicka@mops.lodz.pl
Karolina Tatarzyńska: k.tatarzynska@mops.lodz.pl
Damian Pacześniak: d.paczesniak@mops.lodz.pl
Tworzymy wspólnie nasz Wydział i każda sugestia może sprawić, że będziemy działać jeszcze bardziej efektywnie dla dobra dzieci.
